29 Mart 2024 Cuma
Anasayfa > Yazarlar > Ahmet Kandemir > Kurtuluşun karar yeri; Osmaniye
Ahmet Kandemir

Kurtuluşun karar yeri; Osmaniye

29.11.2018 20:15 12 14 16 18 yazdır
Yazar : Ahmet Kandemir

Atatürk’ün 16 Ocak 1925'teki Osmaniye'yi ziyareti yerine 31 Ekim 1918 tarihindeki ziyaretini kutlama tarihi olarak kabul etmeli ve Kurtuluşun Karar Yeri olarak Osmaniye ilan edilmelidir.
Neden mi ? İşte sebebi;

Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları, 31 Ekim 1918 tarihinde Suriye yenilgisi üzerine, Suriye Cephesinden hareket ederek trenle İslâhiye yönünden gelip Adana’ya giderken Osmaniye ’ye de uğramıştır.

Bu tarih 30 Ekim 1918 tarihinde Mondros Mütarekesinin imzalanışından bir gün sonraya rastlamaktadır. Ahmet Kılıç’ın Osmaniye Tarihi isimli kitabında 2 ekim 1918 olarak anlatılsa da, Mehmet Önder’in Atatürk’ün Yurt Gezileri isimli kitabında Atatürk’ün Osmaniye’de konaklaması ile Adana’ya varışı aynı gün olması sebebiyle doğru tarih olarak 31 Ekim 1918’i kabul etmemiz gerekir. Atatürk’ün Osmaniye’ye kaç defa geldiğinin kesin tespiti.’’ Atatürk’ün Nöbet Defteri’’nden alınacak bilgilerle kesinleşebilir.

Filistin cephesinde bulunan Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları Grubu Karargâhı'nın bulunduğu Adana'ya dönüşünde 31 Ekim 1918 tarihinde Eski Hükümet Konağı bahçesinde bulunan ulu çınarların altında çadır kurulmuş ve burada Mustafa Kemal Paşa Trablusgarp’tan askerleri olan Divlimoğlu Hacı Efendi ve Çenetoğlu Musa Çavuş’u yanına çağırtırmıştır. Kadir Ağa da yanlarındadır.

Mustafa Kemal Paşa olan Divlimoğlu Hacı Efendi ve Çenetoğlu Musa Çavuş’a ülkenin durumunu anlattıktan sonra, düşman işgaline karşı ne düşündüklerini sorar.

Divlimoğlu Hacı Efendi: “Paşa!.. Paşa!... Kimse savaşmasa bile biz savaşacağız!’’ der. Çenetoğlu Musa Çavuş ve Kadir Ağa da bu sözü onaylar. Mustafa Kemal Paşa’da “Bende sizin gibi düşünüyorum.” der.

Mustafa Kemal Paşa 15 Mart 1923 de Adana’yı ziyaretinde yaptığı konuşmasında “Bende bu vekayiin ilk hissi teşebbüsü bu memlekette, bu güzel Adana’da vücut bulmuştur.” sözlerini sarf etmiştir. İstiklal Savaşından sonra kaleme aldığı Nutuk’ta da aynı sözler yer almaktadır.

Atatürk, bu sözü ile milli mücadele düşüncesinin oluşumu açısından Çukurova’nın önemini vurgulamıştır. Atatürk Kurtuluş Savaşı öncesi yıldırım orduları grup komutanı olarak bölgede bulunması ve milli mücadele düşüncesinin oluşması açısından Çukurova önemli bir anlam taşımaktadır.

İşte bu sözden hareketle Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’te Kurtuluşu Savaşının başlatılması düşüncesi 31 Ekim 1918 tarihinde Osmaniye Eski Hükümet Konağını bahçesinde bulunan ulu çınarların altında Divlimoğlu Hacı Efendinin “Paşa!.. Paşa!... Kimse savaşmasa bile biz savaşacağız!’’ sözlerinde ki kararlılık yatmaktadır.

Bir bakıma işte bu yer Kurtuluş Savaşına karar verildiği yer dir. Bu yer şu an yıkılan Osmaniye İl Özel İdaresinin Bahçesidir. Bu bahçedeki eski çınarlar yıkılmış yerlerine ise yeni çınarlar dikilmiştir.

Ahmet Kandemir

Veli aba
‘’Atatürk, 13 Ocak 1925 günü saat 14.00’te Adana'ya geldi. Türk Ocağını ziyaret ettikten sonra akşam Dörtyol'a hareket etti. Reisicumhur Hazretleri Dörtyol’a giderken Osmaniye’den gelen bir heyet kendilerini, Toprakkale’de memleketlerine davet etmişlerdir. O gün kati söz alamadıkları cihetiyle tekrar Dörtyol'a gönderilmiş ve davetlerini tekrar ile teşriflerini istirham eylemişlerdir. ‘’Osmaniye eşrafının daveti üzerine 16 Ocak 1925 günü Dörtyol’dan Adana’ya dönerken Toprakkale’den trenle Osmaniye’ye geldi.’’ Paşa Hazretleri bugün saat 09.00 da Dörtyol’dan Osmaniye’ye Hareket buyurdular. Bütün istasyonlar donanmış, halk istasyona dolmuş idi, Erzin’de Toprakkale’de pek parlak tezahüratta bulunuldu. Paşa hazretleri halka teşekkür ve iltifatta bulundular. Saat 11.00 de Osmaniye’ye vasıl olundu.’’ Evvela hükümet konağını, Belediye Dairesini, Halk Fırkası Mahfelini ziyaret buyurdular. Halk Fırkası defterine kendi el yazısı ile ‘’Osmaniye kasabasını ve buranın halkını ziyaret edebildiğimden çok memnun oldum. Halkın gösterdiği kalbi ve samimi tezahürattan fevkalade mütehassisim. Bu güzel kalpli, mert insanlar arasında daha ziyade kalmak saadeti için ayrıca fırsat arayacağım." Özdeyişini yazdı.

Eski adı ‘’NUMUNE MEKTEBİ İPTİDAİSİ, YEDİ KANUNİ SANİ MEKTEBİ’’ Yedi Ocak İlköğretim Okulu’nun Akyar Caddesi tarafındaki kapıdan içeri teşrif etti. Girişteki soldaki birinci odada oturup kahve içip halkla sohbet etti.

Kısa bir şehir turu attığı 17 Ocak 1925 tarihinde yayımlanan Hâkimiyet i Milliye Gazetesinde anlatılmaktadır. Bazı Osmaniyeli eşrafın ve savaş arkadaşlarının evlerini de ziyaret ettiği de söylenmektedir. Bilahare istasyona geri dönülerek saat 1,30 da trenle Adana'ya doğru hareket ettiler ‘’Şimdiki park olan yerde toplandık. Hükümet konağı Mehmet Eminlerin konağı idi. Memur ve halk yanında biz öğrenciler de yer aldık. Yedi kânunusani (Yedi Ocak) okulunda misafir edildi. Okul bayrak, murt dalı ve ağaçlarla süslenmişti. Salona halılar serilmiş, Keldazdan getirilen mezdeği dalı döşenmişti. Girişten soldaki odaya alınarak kahve ikram edildi.’’ Ford otomobili ile istasyona gitti, trenle Osmaniye’den ayrıldı

Atatürk milli mücadeleden sonra bütün vatanı gezip incelemiş ve yer yer yapacağı devrim ve işlerini Anadolu’da açıklamıştır. Trenle yaptığı birçok seyahattin yol güzergâhı olması nedeniyle defalarca Osmaniye’den gelip geçmiştir. Diğer ziyaretler yol güzergâhı olması sebebiyledir. Atatürk'ün Osmaniye’ye ilk gelişi, İtilâf Devletleri'yle imzalanan Mondros Mütarekesi gereği, Osmanlı ülkesinde bulunan Alman askerlerinin Osmanlı topraklarından çıkarılmasıyla ilgili olarak,

Yıldırım Orduları Grubu Komutanı olarak Adana'da bulunan Liman Von Sanders'in görevini bırakması gerekiyordu.

Filistin cephesinde bulunan Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları Grubu Karargâhı'nın bulunduğu Adana'ya dönüşünde eski Hükümet Konağının bahçesinde bu gün Osmaniye Belediye Başkanlığınca Yol genişleme çalışmalarında yola katılan Rahime Hatun Anıtının eski bulunduğu yerde çadır kurdurup Adana’ya giderken iki saat dinlenmiştir. 30. Ekim 1918 tarihinde Mondros Mütarekesi' nin imzalanışından bir gün sonraya rastlamaktadır. Ahmet Kılıç’ın Osmaniye Tarihi isimli kitabında 2 EKİM.1918 olarak anlatılsa da, Mehmet Önder’in Atatürk’ün Yurt Gezileri isimli kitabında Atatürk’ün Osmaniye’de konaklaması ile Adana’ya varışı aynı gün olması sebebiyle doğru tarih olarak onu kabul etmemiz gerekir. Atatürk’ün Osmaniye’ye kaç defa geldiğinin kesin tespiti.’’ Atatürk’ün Nöbet Defteri’’nden alınacak bilgilerle kesinleşebilir.

Kaynaklar:
1-Atatürk'ün Günlüğü
2-Atatürk’ün Yurt Gezileri Mehmet ÖNDER Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları No:159
3-Ahmet KILIÇ. Osmaniye Tarihi Sh: 39–42, 2. Baskı, Hançer Matbaası 1976. Osmaniye
4-Mehmet GÖK, D.T.1927 Alibekirli Mahallesi Osmaniye
5-Osmaniye Numune Mektebi İptidaisi Talebe Kayıt Defteri yıl 1337–38(1921–22)
6-Osmaniye Garnizon Komutanlığı’nın,9.HAZİRAN.1982 tarih ve 329 sayılı Türk 7- Tarih Kurumuna Hitaplı Yazıları
8-Türk Tarih Kurumu ‘nun 15.HAZİRAN. 1982. Tarih ve 1671 Sayılı Osmaniye Garnizon Komutanlığı’na Hitaplı Yazıları
9-Osmaniye Halk Fırkası Hatıra Defteri, 16.KANUNİSANİ.1341 tarihli. Atatürk’ün yazısı fotokopi
10-Hâkimiyet i Milliye Gazetesi.17 Ocak 1925

Yazarın Son Yazıları
Yorum Yaz
  • UYARI: Konuyla ilgisi bulunmayan, hakaret içeren cümleler veya imalar, inançlara saldırı, şiddete teşvik ve tamamı büyük harfle yazılan yorumlar onaylanmamaktadır.