ÖĞRETMENLER RESEN EĞİTİM KOÇU OLARAK GÖREVLENDİRİLEMEZ
İlgili mevzuatına göre,öğretmenlerin resen Öğrenci/Eğitim Koçu olarak görevlendirilmeleri yasal ve hukuki değildir.
Şöyle ki;
12.03.1964 tarih ve 11654 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 439 Sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri İle İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri İle Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun ile öğretmenlerin çalışma saatleri düzenlenmiş ve kanunun açıklaması olan 16.12.2006 tarih ve 26378 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın "Aylık karşılığı ders görevi" başlıklı 5. maddesi ve "Ek ders görevi" başlıklı 6. maddesi ve diğer maddeler ile girilecek dersler belirlenmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın "Aylık karşılığı ders görevi" başlıklı 5. maddesinde "(1) Kapsama dahil örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görevli;
a) Örgün ve yaygın eğitim kurumlarının müdür, müdür başyardımcısı ve müdür yardımcıları haftada 6 saat,
b) Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri haftada 18 saat,
c) Genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri haftada 15 saat,
ç) Atölye ve laboratuvar öğretmenleri haftada 20 saat,
ders okutmakla yükümlüdürler. Bu yükümlülük öncelikle alanlarında, alanlarında ders bulunmayanlara ise ihtiyaç halinde ve istekleri üzerine alanları dışında ders görevi verilmek suretiyle yerine getirilir." hükümleri bulunmaktadır.
Bu hükümlerde yönetici ve öğretmenlerin alanlarında alabilecekleri aylık karşılığı ders sayıları ve alanlarında aylık karşılığı ders görevi verilemeyen veya kısmen verilebilenlere, ihtiyaç halinde ve istekleri üzerine alanları dışında da aylık karşılığı ders verilebileceği belirtilmiştir.
Yine; Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın "Ek ders görevi" başlıklı 6. maddesindeki; "(1) Kapsama dahil örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görevli olup, aylık karşılığı ders görevini tamamlayan;
a) Müdür, müdür başyardımcısı ve müdür yardımcılarına haftada 6 saate,
b) Genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenlerine 6 saati zorunlu olmak üzere haftada 15 saate,
c) Atölye ve laboratuvar öğretmenlerine 20 saati zorunlu olmak üzere haftada 24 saate,
kadar alanlarında, alanlarında ek ders görevi verilemeyen veya kısmen verilebilenlere, ihtiyaç halinde ve istekleri üzerine alanları dışında da ek ders görevi verilebilir." hükümleri bulunmaktadır.
Bu hükümlerde yönetici ve öğretmenlerin alanlarında alabilecekleri ek ders sayıları ve alanlarında ek ders görevi verilemeyen veya kısmen verilebilenlere, ihtiyaç halinde ve istekleri üzerine alanları dışında da ek ders verilebileceği belirtilmiştir.
Ayrıca; 16.12.2006 tarih ve 26378 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın "Ek ders görevi" başlıklı 6. maddesi 5. fıkrasında; "(5) Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri ile bölüm, atölye ve laboratuvar şefliği görevi verilen öğretmenler hariç olmak üzere, örgün eğitim kurumlarında ilgili mevzuatında belirtilen sosyal etkinlik faaliyetlerinde danışman öğretmen olarak görevlendirilen öğretmenler ile sınıf veya şube sorumluluğu verilen sınıf/şube rehber öğretmenlerinin bu görevlerinin haftada 2 saati ek ders görevi sayılır. Bu dersler, ders dağıtım çizelgesinde "Öğrenci Sosyal ve Kişilik Hizmetleri" adıyla gösterilir. Bu kapsamda aynı kişiye hem danışman öğretmenlik hem de sınıf/şube rehber öğretmenliği görevi verilmesi hâlinde sadece bir görev için ek ders ücreti ödenir." hükümleri bulunmaktadır.
Bu hükümlere göre okul öncesi ve sınıf öğretmenleri ile bölüm, atölye ve laboratuvar şefliği görevi verilmeyen öğretmenlere sınıf veya şube sorumluluğu verilmekte bu görevin karşılığında da haftada 2 saati ek ders ücreti ödenmekte bu dersler, ders dağıtım çizelgesinde "Öğrenci Sosyal ve Kişilik Hizmetleri" adıyla gösterilmektedir.
Fakat İl ve ilçe milli eğitim müdürlükleri veya okul müdürlüklerince Öğrenci/Eğitim Koçluğu projesi uygulanmakta ve okul yönetimi tarafından görevlendirilen öğretmenlere ortalama 10 tane öğrenci verilmekte. Öğretmenler bu öğrencilerin kişisel sorunlarıyla, eğitim öğretim ile ilgili sorunlarıyla, sosyal ve ailevi sorunlarıyla ayrıca veli ziyaretleriyle ilgilenmek zorunda kalmakta ve bu görüşmelerin hepsiyle ilgili aylık raporlar hazırlanması istenmektedir.
Koçluk kavramı 2000'li yıllarda Türkiye'de popülerlik kazanmış bir alandır, özünde bireyin kendi farkındalığını sağlamasına destek olmayı barındırır. Öğrenci koçluğu ya da eğitim koçluğu da okul ortamında koç vasfını üstlenen öğretmen ile öğrenci arasında karşılıklı güven ve gönüllülük üzerine inşa edilen planlı bir gelişim ilişkisi ve bir iş birliği modelidir. Öğrenci/Eğitim Koçluğu Sertifika Programına katılıp bu işin eğitimin alınması gerekmektedir.
Fakat bu görevin mevzuat alt yapısı yoktur, karşılığında öğretmene ödenecek bir ücret bulunmamaktadır.
Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre öğretmene Öğrenci/Eğitim Koçluğu görevi verilemez.
ÖĞRETMENLİK ÖZEL BİR İHTİSAS MESLEĞİDİR
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun "Öğretmenlik" başlıklı 43/1 maddesindeki "Öğretmenlik, Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir." hükümlerine göre; öğretmenlik Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir.
12.03.1964 tarih ve 11654 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 439 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek Ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri İle İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri İle Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanunda ve eğitimle ilgili diğer kanunlarımızda, öğretmene Öğrenci/Eğitim Koçluğu görevi hakkında herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
439 sayılı kanuna dayanılarak hazırlanan 16.12.2006 Tarih ve 26378 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın "Aylık karşılığı ders görevi" başlıklı 5. maddesinde Öğretmenlerin Aylık karşılığı ders görevi, "Ek ders görevi" başlıklı 6. maddesinde ise Öğretmenlerin Ek ders görevleri belirlenmiştir. Öğretmenlerin bu görevleri haricinde herhangi bir görevi bulunmamaktadır.
Milli Eğitim Bakanlığındaki okul ve kurumlara ait hiçbir Yönetmeliği'nin hiçbir maddesinde de öğretmene Öğrenci/Eğitim Koçluğu görevi hakkında herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
13.01.2004 tarih ve 25345sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Ve Çalışma Ortamına İlişkin 155 Sayılı Sözleşmesinin 3. maddesi (b) bendindeki; "Bu sözleşmenin amacı bakımından; "İşçiler" terimi, kamu çalışanları dâhil olmak üzere istihdam edilen bütün kişileri kapsar." hükümlerince sözleşme metni memurları da kapsamaktadır.
23.06.1998 tarih ve 23381sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Cebri veya Mecburi Çalıştırmaya İlişkin Sözleşmenin 11. maddesi (b) bendindeki; "Sadece 18'den yukarı ve 45'den aşağı yaşlarda bulunan sağlam yetişkin erkekler cebri veya mecburi çalıştırmaya tabi olabilirler. Bu sözleşmenin 10 uncu maddesinde öngörülen iş türleri hariç, aşağıdaki tedbirler ve şartlar dikkate alınmalıdır.
b-Öğretmenler öğrenciler ve genel olarak idari personelin muaf tutulması;" hükümleri ile öğretmenlerin cebri ve mecburi çalışmadan muaf tutulacağı kayıt altına alınmıştır.
21.12.1960 tarih ve 10686sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması Sözleşmenin 1. maddesi 1. fıkrasındaki; "Milletlerarası Çalışma Teşkilatının bu Sözleşmeyi onayan her üyesi, cebri veya mecburi çalıştırmayı menetmeyi ve Hiçbir şekilde cebri veya mecburi çalıştırmaya başvurmamayı taahhüt eder." hükümleri ve 2. maddesindeki; "Milletlerarası Çalışma Teşkilatının bu Sözleşmeyi onayan her üyesi, bu Sözleşmenin 1 inci maddesinde tasrih edilen şekildeki cebri veya mecburi çalıştırmanın derhal ve tamamen ilgasını temin etmek üzere müessir tedbirler ittihazını taahhüt eder." hükümleri gereğince öğretmen Öğrenci/Eğitim Koçu olarak
görevlendirilemez.
ANAYASAMIZDA ANGARYA YASAKTIR
Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre; Öğretmenlere Fatih Projesi Muayene ve Geçici Kabul Komisyonları ile her türlü komisyon ve kurullarda resen görev verilmesi yasal ve hukuki değildir. Ayrıca Bu durum Anayasa'mızın 18. maddesinde yer alan "Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır." hükümlerine de aykırılık teşkil edecektir.
ULUSLARARASI SÖZLEŞMELERDE ANGARYA YASAKTIR
İLO diğer adıyla Uluslararası Çalışma Örgütü Türkiye'nin imza koyduğu İLO sözleşmeleri veya diğer uluslararası sözleşmeler 1982 Anayasası'nın "Milletlerarası Antlaşmaları Uygun Bulma" başlıklı 90. maddesinde yer almaktadır.
Bilindiği üzere Anayasa'da önemli değişiklikler yapılarak kamu görevlilerine sendika hakkı açıkça tanınmış, daha sonra yapılan bir değişiklik ile de Anayasa'nın 90. maddesinin son fıkrasına, 22.05.2004 tarih ve 5170 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5170 sayılı yasanın 7. maddesi ile eklenen son cümle uyarınca; "Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır." hükümleri ile Uluslararası Sözleşmeler iç hukukumuzun bir parçası haline getirilmiştir.
Anayasa'nın 90. maddesi uyarınca iç hukukumuzun bir parçası haline gelen ve bir uyuşmazlık olması halinde yasalardan önce uygulanacak olan temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası sözleşmelerin örgütlenme özgürlüğü ve sendikal haklara ilişkin hükümler içerdiği bilinmektedir.
Buna göre; 13.01.2004 tarih ve 25345sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Ve Çalışma Ortamına İlişkin 155 Sayılı Sözleşmesinin 3. maddesi (b) bendindeki; "Bu sözleşmenin amacı bakımından; "b "İşçiler" terimi, kamu çalışanları dâhil olmak üzere istihdam edilen bütün kişileri kapsar." hükümlerince sözleşme metni memurları da kapsamaktadır.
23.06.1998 tarih ve 23381 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Cebri veya Mecburi Çalıştırmaya İlişkin Sözleşmenin 11. maddesi (b) bendindeki; "Sadece 18'den yukarı ve 45'den aşağı yaşlarda bulunan sağlam yetişkin erkekler cebri veya mecburi çalıştırmaya tabi olabilirler. Bu sözleşmenin 10 uncu maddesinde öngörülen iş türleri hariç, aşağıdaki tedbirler ve şartlar dikkate alınmalıdır.
b-Öğretmenler öğrenciler ve genel olarak idari personelin muaf tutulması;" hükümleri ile memurların cebri ve mecburi çalışmadan muaf tutulacağı kayıt altına alınmıştır.
KANUN, TÜZÜK VE YÖNETMELİK HÜKÜMLERİNE AYKIRI EMİR, YERİNE GETİRİLMEZ
Diğer taraftan 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun "Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları" başlıklı 11. maddesinde "?Devlet memuru amirinden aldığı emri, Anayasa, kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine aykırı görürse, yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir. Amir emrinde ısrar eder ve bu emrini yazı ile yenilerse, memur bu emri yapmağa mecburdur. Ancak emrin yerine getirilmesinden doğacak sorumluluk emri verene aittir. Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz?" hükmü mevcut olup bu hüküm uyarınca öğretmene Öğrenci/Eğitim Koçu olarak görev verilmesi yukarıdaki mevzuat hükümlerine aykırı olup mevzuata aykırı olarak verilen bu görevin yerine getirilme imkânı da bulunmamaktadır.
Ahmet KANDEMİR